‘Somut Kültürel Varlıklar'ın tescillenmesi amacıyla ‘Adramytteion Kazı Ekibi' tarafından Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin'in de katılımıyla; 2015-2021 yıllarında tespiti yapılan Ayvalık adalarında yerinde inceleme gerçekleştirildi. ‘2015-2021 Edremit Körfezi Güney Sahası Yüzey Araştırmaları Tespit ve Belgelemeleri' başlığıyla ‘Adramytteion Kazı Ekibi' tarafından yürütülen belgeleme çalışmaları beş gün boyunca devam etti.
Ayvalık ayağında 22 ada üzerinde gerçekleştirilen çalışmalarda 1 manastır, 15 şapel, 15 yel değirmeni, 2 deniz feneri, 2 tuzla ve dalyan ile 6 adet eski tarım ve hayvancılık teraslamaları Ayvalık kültürel miras envanterine kazandırıldı. Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, Ayvalık'ın kültürel mirasına kazandırılan kültürel varlıkların; Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü tarafından tescil işlemlerinin tamamlanmasını sabırsızlıkla beklediklerini söyledi.
Bu çalışmalar sayesinde Ayvalık'ın ‘UNESCO Dünya Mirası Süreci' çalışmalarının sadece 18 ve 19'uncu yıl ile sınırlı kalmaması; antik döneme tarihlenen yerleşimlerin ardından ortaçağa uzanan bir endüstri dönemi hakkında bilgi edinilmiş olduğunu dile getiren Başkan Ergin, “Özellikle adalarda yapılan yüzey araştırmalarında elde edilen veriler ile buğday yetiştiriciliği amacıyla yapılan tarımsal teraslamalar, Ortunç Koyu'nun kuzeyinde Semizhoroz Burnunda yer alan yapay tuzla gibi insan eliyle oluşturulan peyzajlar bizlere Ayvalık'taki endüstri mirasının; Ayvalık kent kıyısındaki endüstriyel yapılaşmadan çok daha öncesine uzandığını gösterirken aynı zamanda bu çalışmalar dahilinde birçok varlığın koruma altına alınması da gerçekleştirilmiş oldu. Adalarda gerçekleştirilen tespit ve belgeleme çalışmalarıyla Ayvalık ve çevresindeki tarımsal teraslar, dalyan ve tuzlalar ile endüstriyel üretimin daha erken dönemlere tarihlenmesi, deniz fenerleri ve tuzlalar ile deniz ticaretinin varlığı ve önemi, şapel ve manastır izleriyle bu alanlardaki balıkçılık, tarımsal üretim ve hayvancılığın kanıtları olarak dini miras yapılarına ait bilgiler elde edildi” diye konuştu.
Beş gün süren turda; birinci gün Dr. Öğretim üyesi Murat Özgen başkanlığında ki çalışma ekibi ve Ayvalık Alan Başkanlığı ekibiyle Belediye Başkanı Mesut Ergin'in de eşlik ettiği gezide Çıplak Adası'nda deniz feneri, antik kent kalıntıları ve 19'uncu yüz yıl şapel ve yapı izleriyle Güneş Adası'ndaki deniz feneri ve şapel incelendi. İkinci gün ‘Koruma Kurulu' üyeleriyle yapılan incelemelerin ardından, üçüncü günde Agia Paraskevi Manastırı ziyareti, Pınar Adası'nda sarnıç, su kuyusu, şapel izleri ve devşirme yapıların tespit çalışmaları tamamlandı. Üçüncü gün Balık Adası'ndaki endüstriyel peyzaj elemanı olarak yapay tuzla incelenip Hasır Adası'ndaki şapelin kalıntıları görüldü. Son gün ise Çiçek Adası'ndaki şapel kalıntıları incelendi, tarımsal teraslar hakkında ve Yumurta Adası'ndaki Bizans Dönemi tahkimat duvarlarıyla ilgili bilgi alındı. Güvercin Adası'ndaki Agios Georgios Topsifi Manastırı'na ait şapel, ana bina ve sarnıç yerinde incelendi.