Pekin
Çin Savunma Bakanlığı Sözcüsü Vu Çien, yaptığı açıklamaya göre, Bakan Vey, ABD'li mevkidaşı Lloyd Austin ile yaptığı görüşmede, "Tayvan'ın bağımsızlığına yönelik girişimleri her ne pahasına olursa olsun bastıracağı, gerekirse bu uğurda savaşacağı" mesajını verdi.
Vey, Austin ile Singapur'da bugün başlayan Shangri-La Diyaloğu forumu marjında görüşme gerçekleştirdi.
Çinli Bakan görüşmede ülkesinin Tayvan konusundaki pozisyonunu ve hassasiyetlerini yinelerken, Çin ordusunun, Tayvan'ı anavatandan ayırmaya cüret edenlere karşı egemenliği ve toprak bütünlüğünü korumaya kararlı olduğunu vurguladı.
ABD'nin Tayvan'a silah satışlarının "tek Çin" ilkesini ve Çin-ABD ilişkilerinin temelini oluşturan Üç Ortak Bildiri'deki taahhütlerini ihlal ettiğini, Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrara zarar verdiğini belirten Vey, Washington'ın Çin'i çevrelemek amacıyla Tayvan kartını oynamasının boşuna olduğu görüşünü dile getirdi.
Pentagon'dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada ise Bakan Austin'in görüşmede ABD'nin "tek Çin" politikasına bağlı olduğunun altını çizdiği, Pekin yönetimine Tayvan'ı istikrarsızlaştırıcı hareketlerden kaçınması uyarısında bulunduğu kaydedildi.
Bakanlık heyetlerinin de katıldığı, 30 dakika süren toplantı, ABD'li ve Çinli bakanlar arasında yapılan ilk yüz yüze görüşme oldu.
ABD'deki yönetim değişiminin ardından Washington ile Pekin'in savunma otoriteleri arasındaki protokole uzun süre karar verememesi nedeniyle bakanlar bugüne dek doğrudan temas kuramamıştı. Bakan Austin'in, Savunma Bakanlığı görevini yürüten Vey yerine, ondan daha kıdemli bir general olan Merkezi Askeri Komisyon Başkan Yardımcısı Şu Çiliang ile görüşmekte ısrarı savunma alanında üst düzey temasa engel olmuştu. İki bakan, ilk kez 21 Nisan'da telefon görüşmesi yapabilmişti.
Vey ve Austin bugün başlayan forumda birer konuşma da yapacak. Austin'in, yarın yapacağı konuşmada, ABD'nin Hint-Pasifik bölgesindeki savunma politikasının çerçevesini çizerken, Tayvan Boğazı, Kore Yarımadası ve Güney Çin Denizi'ndeki olası tehditlere ve istikrarsızlık unsurlarına dikkat çekmesi bekleniyor.
Ertesi gün kürsüye çıkacak Vey'in ise "Çin'in Bölge Güvenliği Vizyonu" başlıklı konuşmasında Pekin'in bölgesel güvenliğe bakışının esaslarını ortaya koyması bekleniyor.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine, Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.