Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), geçtiğimiz mart ayından bu yana Rusya'nın kontrolünde olan Ukrayna topraklarında bulunan Zaporijya Nükleer Santrali'ni ziyareti sonrası rapor yayınladı. Raporda, Hmelnitskaya, Rovenskaya ve Yujno-Ukrainskaya Nükleer Santrallerinin normal çalışmalarını sürdürdüğü ancak Zaporijya Nükleer Santrali'nde riskli bir durumun söz konusu olduğuna işaret edildi.
Raporda, muhtemel risklerin ortadan kalkması için Zaporijya Nükleer Santrali'ne doğrudan bağlantı kurulması için iletişim altyapısı gibi önemli altyapıların kurulması gerektiği vurgulanarak, "Çatışmaların en başından beri iletişim araçları ve kanalları bulunmadığı gözleniyor. Bu kritik eksiklik santralin uygun düzenleyici gözetim altında güvenli ve emniyetli şekilde çalışmasının desteklenmesi ve nükleer güvenlik alanındaki herhangi bir olaya yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeylerde etkili şekilde müdahale edilmesinin sağlanması konusundaki mevcut sorunları yalnızca daha da derinleştiriyor" denildi.
Raporda, UAEA'nın tesisin güvenli ve emniyetli şekilde çalışması için gereken tüm dış kuruluşlarla internet veya uydu iletişimi de dahil güvenilir ve yedekli iletişim araçlarının ve kanallarının sağlanması tavsiye edildi.Uzmanların ön taraftaki santralde büyük hasar tespit ettiği belirtilen raporda, Avrupa'nın en büyük nükleer santralinin çevresinde oluşturulacak güvenlik bölgesinde çatışmaların durdurulması çağrısında bulunuldu."UAEA, tesise ve ilgili tesislere daha fazla zarar gelmemesi için sahada ve çevresinde bombardımanın derhal durdurulmasını tavsiye ediyor" ifadeleri kullanılan raporda, "Bu, ilgili tüm tarafların bir nükleer güvenlik ve güvenlik koruma bölgesi oluşturulması konusunda anlaşmasını gerektiriyor" denildi.
Raporda, "Askeri faaliyetler nedeniyle yaşanabilecek bir nükleer olaydan kaçınmak için acilen ara tedbirler alınmalıdır. Sorun, derhal bir güvenlik bölgesi kurularak çözülebilir" ifadeleri kullanılarak, nükleer santralin güvenliğinin oluşması ve muhtemel risklerde tahliyeler için ayrıca güvenli ulaşım koridorlarının açılması gerektiği vurgulandı. İnsan kaynaklı hataların nükleer bir felakete neden olabileceğine dikkat çekilen raporda, "Rus askeri işgali altında tesisi işleten Ukraynalı personel, sürekli yüksek stres ve baskı altında. Bu sürdürülebilir değil ve insan hatasına yol açabilir" denildi.
Erhan Altıparmak