Sabahleyin kalktınız, gündemde neler var diye bakmak için telefonunuz elinize aldınız, ekonomiden siyasete haberlerde şöyle bir gezindiniz, pek çok kişinin tepkisini toplayan bir konu hakkında çoğunluk ve haklılık algısına yakalanır, algınız ve sezgileriniz size bu görüşte rehberlik eder ve ağır basan tarafa meyledersiniz… Toplumsal düzen içerisinde doğru kabulleri gerçekleştirmeye çalışırsınız. Bu beyninizin size sağladığı “yaşa” kuralına uygun “hızlı düşünme” durumudur. 1+18+35 işlemini yapmak, dinlediğiniz bir konuda eğrisiyle doğrusuyla değerlendirme yapmaya çalışmak ise “yavaş düşünme” kavramının örneğini olabilir.
Çoğunluk ile ortak görüşte olmak; farklı görüşte olmaktan kolaydır; farklılık ortaya koymak ise zor, meşakkatlidir. Aidiyet, bir gruba dahil olmayı tercih edilir kılan budur. Önemli, önemsiz, büyük, küçük gibi değişiklikler gösteren birtakım seçimler yaparız. Bu esnada hedef doğru olanı seçmektir. Doğrular, artılar ile işaretlenmiş olsaydı, inancımız ve aklımız birleşir mantıklı bir tavırla çoğumuz onları seçerdik. Eksiler ise seçilmeyen tarafta kalırdı. . Bakış açımız, muhakememiz, deneyimlerimiz bize yol gösterir, böylece kazanır, başarılı olur, istediğimize ulaşırdık.
Hızlı Düşünme Yavaş Düşünme , yüksek lisans sürecinde dinlemekten keyif aldığım kıymetli bir hocamın tavsiyesi ile okuduğum bir eser. Ekonomi alanında 2002 yılı Nobel ödülü kazanmış psikolog Daniel KAHNEMAN kaleminden çıkmış ve Filiz Deniztekin’in duru çevirisi ile okurla buluşmuş. Tekrar tekrar okunup, üzerinde düşünülerek ilerlenmesi gereken harika bir çalışma. İşte bu sevinç, kazanma ifadesi “YAŞASIN !” için biraz daha düşünmek ve acele etmemek gerektiğini bu kitap boyunca hem teorik yaklaşımlar hem de verilen örnekler üzerinden bir kez daha fark edebilirsiniz. Sezgiler, genellemeler, hatta rasyonel bulduğumuz istatistikler bizleri yanlı, taraflı, manipülasyonlara açık hale getirmekte. U durumda gerçekten doğru bu mu, hayal ettiğimiz kadar özgür müyüz gerçekten? Yanlış bulduklarımız, olumsuz değerlendirdiklerimiz gerçekten öyle mi?
Bu fotoğraf gerçek. Yer, gök, kaya, ağaç gerçek….
Gerçek olmayan fotoğrafa bakış açın…( lütfen fotoğrafa ters çevirerek bakınız.)
Kötülemeden, eleştirmeden, etiketlemeden, kusur bulmadan önce farklı açılardan bakabilmek gerekir.
